Antalya Büyükşehir Belediyesi konut sahipliğinde, 271 müellif ve 225 ulusal ve memleketler arası yayınevinin iştirak sağladığı Antalya Kitap Fuarı, toplum tarafından ilgi gören müelliflerin gerçekleştirdiği söyleşilerde Antalyalılarla muharrirleri buluşturuyor.
Cam Piramit Fuar ve Kongre Merkezi’nde düzenlenen aktiflikte, muharrirler kitaplarını imzalarken AKM Aspendos Salonu’nda da okuyucuyla buluşuyor. Birinci olarak akademisyen, tarihçi ve müellif Prof. Dr. İlber Ortaylı’nın ağırlandığı fuar programında, Ortaylı ülkelerin idare biçimleri hakkında bilgi verdi ve genç dinleyicilere tekliflerde bulundu.
“HİÇ SORUYOR MUSUNUZ, VİZELERİ NİÇİN KAPATMIŞ?”
Türkiye ile ilgili gelişmeleri de yorumlayan Prof. Dr. İlber Ortaylı, vize kahırlarına değindi. 1949 yılında Türkiye’nin de dahil olduğu Avrupa Konseyi’nde bulunan birçok ülkenin, 1960 yılında Türkiye’ye vize uygulamasını kaldırmasıyla rahatça Avrupa’yı gezdiklerini hatırlatan Ortaylı, dünyada yaşanan savaşların tesiriyle Türkiye’ye sığınan mültecilerin vize özgürlüğünün önünde mahzur olduğuna işaret etti. Ortaylı, şöyle konuştu:
“1971-1972’de Avusturya’daydım ve orada Noel tatili çok sıkıcı oluyor. Zati ihtiyar bir şeyim, bir de herkes kaçıyor. Okul kapalı, kütüphane kapalı sonra gezelim dedik. Zira pasaportumuz o vakit Avrupa Kurulu. Çok fıstık, bütün Avrupa’yı gezebiliyorsun. Biz kötüleştik. Niçin kötüleştik sanki? Hiç soruyor musunuz, vizeleri niçin kapatmış? Çok mu ayıp etmiş? Buradan bir uçak kalkıyor İtalya’ya, geldikleri an bizimkiler şey üzere para sarf ediyor.
Hele Yunanistan’da bütün adaları biz doyuruyoruz. Âlâ yapmış değil onun için fakat ne yapsın? 3,5 milyon yok Suriyeli, yok bilmem ne. Ya ister mi adam bunu? Buradan kalkıp oraya geçecek. Geçtikten sonra ne olacak muhakkak değil. Bunlar çok kıymetli. Birtakım olaylar oldu. Bu türlü hiç kesinlikle faşizme, siyasete falan bağlamayın. Kriminal atmosfer olduğu üzere Avrupa’nın içine attı. Bunu önleyemezsen zati senin prestijin olmaz. Ta bilmem neredeki herif oraya gidiyor; çetesinin ucunu koyuyor, beyaz zehir naklediyor, emekçi kaçırıyor. Bu üzere şeylerle Avrupa Kurulu öyküleri falan ikinci planda kaldı, Avrupa Birliği de kuruldu.”
“BÜTÜN TÜRKİYE KIYILARI BU TÜRLÜ GİDİYOR”
Tarım alanlarının dönüştürülmesine de reaksiyon gösteren Prof. Dr. İlber Ortaylı, imara açılan tarım yerleri nedeniyle kıyı bölgelerinde büyük kayıp yaşandığını belirterek, şu sözleri kullandı:
“Benim 1963’te gördüğüm Antalya çok güzel bir yerdi, bugün var yok. Ki bu daha uyanmış hali. Bir ekip kentimizde bu olmuyor. Civar kasabalarda ve kentlerde birebir sorun. Herife diyorsun ki; burası zeytinlik, adam zeytinliğe adım atmıyor. Bekliyor ki oralar arsa ya, satılacak kıyılar bu da otlayacak. Otlayınca abat olacağını zannediyor. Çabucak düğün gelir, oğlanın askerliği gelir, gerisinden bayanların, kızların çaputları gelir pek olağan. Üçüncü sene sen orada artık evlatlığa dönersin. Bu kadar kolay, o inşaatın bekçisi falan olursun. Bunu da anlamıyor. Yani alacağı paranın bir şey olduğunu zannediyor. Bütün Türkiye kıyıları bu türlü gidiyor. Zeytinliklerin üstüne binalar yapılıyor, Ege ve Akdeniz’in kıyısındaki eski yapıtların birden fazla bu türlü denetim dışına çıkıyor.
Size açık söyleyeyim. Roma İmparatorluğu’nun eyaletleri olan İspanya, İberya Yarımadası, İtalya ve Yunanistan’dan çok daha fazla tiyatromuz var. Bunların kimi o denli yatar, bizimkiler bakar ve Türkiye’nin mimarları bir açık hava tiyatrosu tersim etmeyi bilmezler, bileni varsa gelsin görelim. Herif gidip oraları tetkik etmemiş, 50’den sonra tetkik edilmez. Sen orayı 20 yaşından itibaren, gezeceksin, bakacaksın, okuyacaksın, çizeceksin.. Buna karşın, şayet vatandaşta bir şuur oluşturulursa çocuklarımız ona nazaran okurlar, ona nazaran yurt dışına sarfiyatlar. Hak diye bu türlü Hollanda’ya gidiyorlar, İtalya’ya gidiyorlar. Hollanda’dan size bir şey gelmez, onu size söyleyeyim. Almanya’dan da gelmez. Zira Avrupa kültürünün görünürdeki modülleri İtalya üzere, Fransa üzere, İspanya üzere, hatta İngiltere üzere bile değil. Oralar çok değişik. Bunları bilmemiz lazım. Ona nazaran memleket seçer, okur gezesiniz.”
Söyleşi sonrası, Antalya Büyükşehir Belediyesi Lider Vekili Büşra Dirgen Özdemir, Prof. Dr. İlber Ortaylı’ya çiçek ve kalem ikramı takdim etti.