Sabri Ülker Vakfı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. F. Nur Baran Aksakal, “M-Çiçeği” ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı. Prof. Dr. F. Nur Baran Aksakal, “Maymun çiçeği virüsü için şimdi özel bir tedavi bulunmamakta, hastalık çoklukla semptomatik tedaviyle yönetilmektedir. Benzerlikleri olsa da suçiçeği genelde 2 hafta içinde güzelleşirken, maymun çiçeğinin düzgünleşme dönemi 2-4 hafta arasıdır” dedi.
Afrika kıtasından enfekte hayvanlar yahut beşerler aracılığıyla öteki kıtalara taşınan hastalık, etkilenen kişi sayısının azlığı nedeniyle çok sık olmasa da aralıklarla gündeme geldi. Lakin bu yıl, 2023’e nazaran bildirilen hadise sayısında değerli artış yaşandı ve Afrika ülkelerinden bildirilen olay sayısı geçen yılın toplamını aşarak 14 bini geçti, buna bağlı 524 mevt kaydedildi. DSÖ, 14 Ağustos’taki Acil Durum Komitesi toplantısında virüsün milletlerarası kıymete sahip halk sıhhati acil durumu oluşturduğuna yönelik tavsiye görüşünü açıkladı.
“Enfekte yırtıcı hayvanlarla direkt temas bulaşı artırır”
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi ve Sabri Ülker Vakfı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. F. Nur Baran Aksakal, M-Çiçeği virüsünün, enfekte yabanî hayvanlarla direkt temas yoluyla bulaşabileceğini, yakın temas kurulan enfekte kişinin kullandığı giysiler, yatak grupları ve havlular aracılığıyla yayılabileceğini belirtti. Aksakal, endemik bölgelerde enfekte yabani hayvanların avlanması, işlenmesi yahut tüketilmesi sırasında ya da virüsü kapmış evcil hayvanlarla yakın temas sonucunda hastalığa yakalanılabileceğini söyledi.
“Bağışıklık sistemi zayıf olan şahıslarda daha uzun sürebilir”
Aksakal, hastalığın belirtilerine ait şu bilgileri paylaştı:
“Hastalık, birinci 5 gününde ateş, şiddetli baş ağrısı, lenf bezlerinde şişme, sırt ağrısı ve çok halsizlik üzere semptomlarla başlar. Bu belirtiler ekseriyetle 2-4 hafta sürer ve bağışıklık sistemi zayıf olan şahıslarda daha uzun sürebilir. Hastalığın başlangıcından sonra ciltte döküntüler görülmeye başlar; bu döküntüler ekseriyetle yüz, kollar, bacaklar, avuç içleri, ayak tabanları, ağız içi, genital bölgeler ve gözlerde ortaya çıkar. Bu süreç çoklukla 2-4 hafta içinde resen güzelleşir. Bununla birlikte, bağışıklık sistemi baskılanmış şahıslarda hastalık daha ağır seyredebilir ve zatürre, sepsis, ensefalit yahut görme kaybı üzere komplikasyonlar gelişebilir.”
Tedavi yöntemleri
Hastalığın tedavisinde çiçek için geliştirilen antiviral ilaçların “semptomları hafifletebilecek bir seçenek” olarak kullanıldığını belirten Aksakal, şöyle devam etti:
“Maymun çiçeği virüsü için şimdi özel bir tedavi bulunmamakta, hastalık ekseriyetle semptomatik tedavi ile yönetilmektedir. Benzerlikleri olsa da suçiçeği genelde 2 hafta içinde güzelleşirken, maymun çiçeğinin düzgünleşme dönemi 2-4 hafta ortasıdır.” dedi. Aksakal tedavide izlenebilecek teknikler ve aşılama seçeneğine ait şunları kaydetti: “Maymun çiçeğinde görülen cilt döküntülerinin bakımı, lezyonların kurumasını sağlamak yahut gerektiğinde nemli pansumanlarla bölgeyi korumak üzere teknikleri içerebilir. Ayrıyeten ağız gargaraları ve göz damlaları üzere semptomatik tedaviler kullanılabilir. Bakteriyel enfeksiyonlar da gelişebileceğinden, bu cins enfeksiyonlar uygun antibiyotiklerle tedavi edilmelidir.”
“Aşı önemli”
Aksakal, tedavide aşılamanın değer taşıdığına dikkati çekerek kelamlarını şu biçimde sonlandırdı:
“Aşılama, hastalığın denetim altına alınmasında değerli bir rol oynamaktadır. Geçmişte çiçek hastalığına karşı yapılan aşının maymun çiçeği virüsü enfeksiyonlarına karşı yüzde 85 oranında muhafaza sağladığı belirtilmektedir. Günümüzde, modifiye edilmiş aşılar mevcuttur, lakin sonlu ölçüde oldukları için yalnızca risk altındaki bireylere uygulanmaktadır. Maymun çiçeği virüsü tedavisinde önleyici önlemler ve destekleyici bakım, hastalığın seyrini uygunlaştırmak için en tesirli metotlardır.” (ANKA)